MEVSİMSELLİK NEDİR?

MEVSİMSELLİK NEDİR?

Birçok ekonomik süreçte mevsimsellik göze çarpar. Gerçek dünyada bazı faaliyetlerin mevsim veya aylara göre değiştiği bilinmektedir.

Örneğin yaz aylarında turizm faaliyetleri artarken kışın durgun olur. Aynı şekilde tarım sektöründe hasat dönemlerinde önemli emek istihdam edilirken, diğer dönemlerde bu miktar oldukça azalır.

Benzer şekilde, Türkiye gibi islam ülkelerinde dini bayramlardan önce ve batı ülkelerinde Chistmas öncesinde önemli ölçüde alışveriş yapılır. Bu faaliyetlerle ilgili oluşturulan serilerin canlı dönemlerdeki önemli değişimi tüm serinin varyansını etkiler.

Mevsimsellik ihmal edildiğinde tahminlerde serinin varyansı yüksek kalır. Birçok kişi mevsimsizleştirilmiş ve mevsime ayarlı verileri kullandığında, mevsimselliği ihmal ettiğinde tuzağa düşmektedir.

Bunun için, mevsime uyarılmış veriler için, ABD Nüfus Bürosu tarafından geliştirilen X-ll yöntemi kullanılır. Bu yöntemin bir hükümet kurumu tarafından oluşturulan yüzlerce seriye uygulanacak şekilde düzenlendiğini ve tekil oluşturulmak istenen seriler için çok uygun olmadığını unutmamak gerekir.

Bazen mevsime uyarlanmış veri kullanıldığında bile halen mevsimselliğin varlığı söz konusu olabilir. Benzer nedenlerden dolayı mevsime uyarlanmış verilerin kullanımı pek istenmemektedir.